مهندسی مکانیک، کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. تمامی سازمان‌هایی که دستگاه‌ها و ماشین‌آلات دارای قطعات متحرک تولید می‌کنند یا مصرف‌کننده‌ی چنین دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی هستند، نیاز به استخدام مهندسی مکانیک دارند. سازمان‌های متعددی، هر روزه آگهی‌هایی برای جذب مهندس مکانیک منتشر می‌کنند. البته نیاز به فارغ‌التحصیلان این رشته در دنیا رشد سریعی ندارد ولی در کشورهای در حال توسعه، مثل کشور ما، بازار کار مهندسی مکانیک، روز‌به‌روز، داغ‌تر می‌شود.
تفاوت‌های جنسیتی چندانی این حوزه دیده نمی‌شود و به طور کلی، می‌توان گفت که بازار کار مهندسی مکانیک برای خانم‌ها، چندان بد نیست. پیشبینی می‌شود که این گروه شغلی از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، حدود ۳/۹ درصد رشد داشته باشد و مهم‌ترین ترندهای آن در آینده، خودروهای الکترونیکی، مهندسی نانو، بیومکاترونیک و مهندسی ساخت و تولید می‌باشند.
مهندسی مکانیک یکی از قدیمی‌ترین مشاغل در دنیا است که در طی قرن‌ها، پیشرفتهای چشمگیری داشته است. این رشته ارتباط تنگاتنگی با ریاضیات و فیزیک دارد و نقش آن در توسعه‌ی فناوری‌های پیشرفتهای مثل فناوری نانو، رباتیک و مکاترونیک، چاپ سه‌بعدی و … غیرقابل انکار است. با توجه به چالش‌هایی که در دهه‌های آتی پیش روی بشر قرار دارد، توجه به حوزه‌هایی مثل توسعه‌ی پایدار از اهمیت خاصی برخوردار است. رشته مکانیک در این زمینه نیز می‌تواند راهگشای ما باشد.
مهندسی مکانیک از جمله مشاغلی است که شدیدا نیازمند تحصیلات آکادمیک می‌باشد و هرچه سطح تحصیلات شما در این رشته بیشتر باشد، فرصت‌های شغلی و درآمد شما نیز بیشتر خواهد بود. با این حال، با یک مدرک لیسانس نیز می‌توانید برای آگهی‌های استخدام مهندسی مکانیک، رزومه ارسال کنید و پس از کسب تجربه‌ی لازم، به عنوان یک مهندس مکانیک حرفه‌ای، با درآمدی نسبتا خوب، مشغول به کار شوید.
مهندسین مکانیک چه کارهایی انجام می‌دهند و مسئولیت‌های آن‌ها چیست؟
- تحقیق و توسعه‌ی محصولات (R&D) مثل ساخت قلب مکانیکی در صنعت مهندسی پزشکی
- بهبود فرایندهای تولید، مانند فرایندهای پالایش نفت یا استخراج از معادن
- طراحی و پیاده‌سازی بهبودهایی در عملکرد و ایمنی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مورد استفاده در صنایع مختلف
- مشارکت در پروژه‌های مهندسی مکانیک با همکاری سایر مهندسین
- توسعه و استفاده از مواد و فناوری‌های جدید
- مدیریت منابع انسانی و مادی در پروژه‌های مهندسی مکانیک
- توسعه و آزمایش طراحی‌های نظری
- مشورت کردن با پیمان‌کاران، بخش تولید، تأمین‌کنندگان و مشتریان برای حل مشکلات و رفع نیازها
- کنترل کیفی محصولات
- مدیریت پروژه‌ها براساس اصول و تکنیک‌های مهندسی مکانیک
- طراحی و توسعه‌ی فرایندهای تولیدی جدید
- پیشنهاد دادن اصلاحات، پس از آزمون نمونه‌های اولیه‌ی محصولات
- استفاده از مهارت‌های پژوهشی، تحلیلی، مدل‌سازی ریاضیاتی و مدل‌سازی نرم‌افزاری
- شناسایی مشکلات پروژه‌ها مثل هزینه‌ها، ایمنی و محدودیت‌های زمانی
- کار کردن در کنار دیگر متخصصان داخل و خارج از حوزه‌ی مهندسی
حقوق مهندس مکانیک چگونه تعیین می‌شود؟
- میزان نیاز به تخصص مهندس مکانیک.
- سطخ تحصیلات
- جنسیت: دستمزد خانم‌ها از آقایان پایین‌تر است.
- شرایط کار: بعضی کارها دشوارتر هستند و نیاز به کار کردن در فضاهای صنعتی دارند. بنابراین، دستمزد آن‌ها نیز بیشتر است.
- سازمان‌های استخدام کننده: بعضی از سازمان‌ها مثل وزارت بهتداشت، درمان و آموزش پزشکی، دستمزد بیشتری به مهندسین مکانیک می‌دهند.
تمرکز مهندسی مکانیک در آینده روی چه موضوعاتی خواهد بود؟
- اختراعات جدید و بهبود پیوسته‌ی محصولات و خدمات
- همکاری جهانی بین کشورها، مراکز پژوهشی و صنایع
- بحران انرژی و بحران آب
- منابع جایگزین و پاک انرژی
- تولید و ذخیره‌سازی برق
- تجزیه‌ی زیست‌محیطی
- فناوری‌هایی برای مقابله با اثر گلخانه‌ای و تغییرات آب و هوایی
- فناوری‌های سازگار با محیط زیست برای توسعه‌ی پایدار
- تأکید روی اتوماسیون، شبکه‌سازی، یکپارچه‌سازی، به اشتراک‌گذاری دانش و ایجاد مهارت
وضعیت بازار کار مهندسی مکانیک در آینده چگونه خواهد بود؟
همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم، افزایش صنعتی شدن جهان و تغییر در نیازهای بشر به دستگاه‌های مکانیکی، همراه با پیشرفت علوم و فناوری، آینده‌ی این شاخه‌ی مهندسی را دگرگون خواهد کرد. با این حال، بعضی از شاخه‌ای این رشته، به آهستگی اهمیت خود را از دست می‌دهند پیشبینی می‌شود که بازار کار مهندسی مکانیک از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود ۳/۹ درصد رشد داشته باشد که اندکی کمتر از رشد میانگین همه‌ی مشاغل است. در اینجا می‌خواهیم شاخه‌هایی را از این رشته به شما معرفی کنیم که در آینده، اهمیت زیادی خواهند داشت.
برای مشاهده‌ی آگهی‌های استخدام مهندس مکانیک و مهندس هوا-فضا کلیک کنید.
کدام سازمان‌ها مهندسین مکانیک را استخدام می‌کنند؟
- شرکت‌های مهندسی، حمل و نقل، ساخت‌وساز و تولیدی‌ها
- سازمان‌های تحقیق و توسعه
- شرکت‌های مشاوره‌ی فنی
- شرکت‌های تأسیساتی
- شرکت‌های مهندسی عمران
- نیروهای مسلح
- سازمان‌های دولتی
- شرکت‌های فعال در زمینه‌ی نفت و معدن
مهندسین مکانیک در آینده با چه چالش‌هایی مواجه خواهند بود؟
- افزایش مصرف منابع طبیعی
- افزایش قابل توجه در جمعیت جهان
- اثرات زیست‌محیطی مثل محدودیت منابع طبیعی
- شبکه‌های ارتباطی جهانی
- جهانی‌شدن بی‌وقفه
بازار کار مهندسی مکانیک شامل چه مشاغلی می‌باشد؟
- کارشناس مهندس مکانیک: این کارشناسان، وظایفی عمومی به عهده دارند و کار آن‌ها شامل طراحی، نصب و تعمیر قطعات مکانیکی در تمامی صنایع است. معمولا فارغ‌التحصیلان مقطع لیسانس این رشته می‌توانند به عنوان کارشناس مشغول به کار شوند.
- کارشناس ارشد مهندس مکانیک: این کارشناسان تقریبا همان‌کارهای کارشناس‌ها را انجام می‌دهند ولی سطح کاری آن‌ها بالاتر است و بر کار کارشناسان نظارت دارند.
- کارشناس تکنولوژی ساخت و تکنسین ساخت: این دو شغل تفاوت چندانی با هم دیگر ندارد. هم کارشناس تکنولوژی ساخت و هم تکنسین ساخت، به عملکرد ماشین‌آلات خط تولید در کارخانه‌ها نظارت دارند. به علاوه، این کارشناسان و تکنسین‌ها، ماشین‌آلات خط تولید را طراحی هم می‌کنند.
- کارشناس تعمیر و نگهداری: کارشناسان تعمیر و نگهداری بر عملکرد ماشین‌آلات صنعتی و خطوط تولید نظارت داشته و آن‌ها را طبق برنامه‌هایی از پیش تعیین شده، سرویس می‌کنند. به علاوه، هرگاه این ماشین‌آلات دچار مشکل شوند، کارشناس تعمیر و نگهداری باید آن‌ها را تعمیر کند.
- مهندس مکانیک خودرو: یکی از حوزه‌هایی که به سرعت در مهندسی مکانیک در حال پیشرفت است، حوزه‌ی خودروسازی است. امروزه مهندسین مکانیک خودرو در تلاش برای ساخت خودروهایی با مصرف سوخت پایین‌تر، ایمنی بالاتر و دارای قابلیت استفاده از منابع سوخت پاک هستند.
- نقشه‌کش صنعتی: نقشه‌کش صنعتی کسی است که خطوط تولید را طراحی می‌کند. این افراد باید دانش کافی در رابطه با نحوه‌ی عملکرد قطعات مکانیکی در خطوط تولید و ماشین آلات صنعتی را داشته باشند تا بتوانند نقشه‌‌های تأسیسات صنعتی را طراحی کنند.
- مهندسی سیستم‌های سرمایشی، گرمایشی و تهویه‌ی مطبوع: سیستم‌های HVAC همانند فن کویل‌ها، هواسازها، اسپلیت‌ها و ... سیستم‌هایی مکانیکی هستند که هم تحقیق و توسعه‌ی آن‌ها و هم اجرای تأسیسات آن‌ها بر عهده‌ی مهندسین مکانیک است.
- مهندسی پزشکی: این شغل یکی از مهیج‌ترین شاخه‌های رشته‌ی مکانیک است. دستگاه‌های مکانیکی در پزشکی و مراقبت از بیماران، کاربردهای خیلی زیادی دارند. به علاوه، ساخت خیلی از اندام‌های مصنوعی، نیازمند دانش و مهارت‌های این متخصصان است. به علاوه، این متخصصان باید پشتیبانی فنی از دستگاه‌های مکانیکی مورد استفاده در پزشکی را فرآهم بیاورند.
- مهندسی هوا فضا: این متخصصین، هواپیماها، فضاپیماها، پهپادها و ماهواره‌ها را طراحی، آزمایش و تعمیر کرده و آن‌ها را بهبود می‌بخشند. سازمان‌های هواپیمایی، فضایی، شرکت‌های ساخت پهپاد و ارگان‌های نظامی، مهندسین هوافضا را استخدام می‌کنند.
- مهندسی مکانیک سیالات: بررسی رفتار سیالات به ویژه در صنایعی که با حجم‌های زیادی از سیالات سر و کار دارند، مثل پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها، اهمیت بسیار زیادی دارد و بنابراین، بسیاری از کارخانه‌های تولید کننده‌ی مواد شیمیایی و مواد غذایی نیازمند مهندس مکانیک سیالات هستند.
- کارشناس تحقیق و توسعه: تحقیق و توسعه در حوزه‌ی مهندسی مکانیک، جایگاه ویژه‌ای دارد. پیش از ساخت هر محصولی که دارای عملکردهای مکانیکی باشد، نیاز به تحقیقات گسترده‌ای می‌باشد. طراحی محصول و توسعه‌ی آن نیاز به تیمی از کارشناسان تحقیق و توسعه دارد.
برای مشاهده آگهی های استخدام مهندس مکانیک در دنیا کلیک کنید.
از انگولار چه می‌دانید؟ آشنایی با انگولار و وضعیت بازار کار و شرایط استخدام آن