جاب ویژن

اگر برحسب اتفاق، کارفرما به شما بگوید که از فردا به محل کارتان نیایید چه کار میکنید؟ یا مثلا به خاطر شرایط اقتصادی یا کرونا و... تعدیل نیرو شوید چه اتفاقی می‌افتد؟

قطعا اگر یکی از حالت‌های بالا برای هرکدام از ما اتفاق بیفتد‌، علاوه بر فشار اقتصادی، باید فشار روانی این قضیه را هم تحمل کنیم. اما خبر خوش اینکه وزارت کار، برای همچین شرایطی قانونی تصویب کرده به عنوان حق بیمه بیکاری که در ادامه با آن آشنا می‌شویم.

بیمه بیکاری

اگر شما در سازمانی که کار می‌کنید، بیمه شده باشید و اتفاق بالا برایتان رخ دهد، از نظر وزارت کار، یک فرد بیکار شناخته خواهید شد و به شما بیمه بیکاری تعلق خواهد گرفت. این قانون در مورد بیمه‌شدگانی که به خاطر حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش‌سوزی شغل خود را از دست می‌دهند نیز صدق می‌کند. به همین دلیل است که می‌گویند اگر در آگهی‌های جذب و استخدام، شغل مورد نظر خود را پیدا کردید و تا پای بستن قرارداد رفتید حتما بر رد شدن حق بیمه اصرار کنید.

هنگامی که در سازمانی استخدام می‌شوید؛‌ ماهیانه، ۳% از حقوقتان توسط کارفرما برای بیمه بیکاری به حساب سازمان تامین اجتماعی واریز می‌شود. البته کارفرما باید مبلغی را ماهیانه و به‌ازای هر کارمند برای این سازمان واریز کند. می‌توان این مبلغ را به اقساط وام یا یک سپرده‌گذاری تشبیه کرد. چرا که وقتی واجد دریافت این کمک هزینه شناخته شوید؛ این مبالغ به شما بازخواهد گشت.

با پرداخت این مبالغ جزئي، علاوه بر اینکه می‌توانید هنگام دریافت خدمات درمانی از دفترچه بیمه استفاده کنید؛ در هنگام بیکاری و بازنشستگی هم مقرری ماهانه دریافت خواهید کرد.

شرایط بیکاران برای دریافت بیمه بیکاری

• مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشد؛ یعنی شغل آزاد نداشته و یا صاحب کسب و کار نباشد.
• تبعه کشورهای دیگر نباشد (تابعیت ایران یکی از ویژگی‌های ضروری برای دریافت بیمه بیکاری است.)
• مستمری‌بگیر، بازنشسته یا از کارافتاده نباشد.
• پیش از بی کاری، حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. البته در مورد این قانون تبصره‌ای وجود دارد که می‌گوید: افراد بیمه شده‌ای که به دلیل بروز حوادث غیرمترقبه مانند جنگ، زلزله، آتش‌سوزی و سیل کار خود را از دست می‌دهند، برای دریافت بیمه بیکاری نیازی به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت زمان مشخص را ندارند. این افراد حتی اگر در اولین روز کاری خود نیز بر اثر چنین حوادثی بی کار شوند، در صورت داشتن سایر شرایط، واجد شرایط بیمه بیکاری خواهند بود.

• به صورت غیر ارادی از کار اخراج شده باشد؛ ارادی یا غیرارادی بودن بیکاریِ فرد، به تشخیص کمیته‌ای متشکل از نمایندگانِ سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه‌شده بستگی دارد.

روند ثبت درخواست بیمه بیکاری

اگر شرایط دریافت این کمک‌هزینه را دارید؛ باید هرچه سریع‌تر با مدارک مورد نیاز به اداره کار مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت نمایید. توجه داشته باشید که از زمان از دست دادن کارتان؛ فقط سی روز فرصت دارید تا برای دریافت این مبلغ اقدام کنید. اگر بنا به هر دلیلی نتوانستید در این مهلت تقاضای خود را ثبت کنید؛ تا سه ماه مهلت دارید مدارکی را ارائه دهید که نشان می‌دهند عذر موجهی برای عدم اقدام در سی روز اول داشته‌اید.

مدارک مورد نیاز برای ثبت درخواست :

• اصل و کپی قرارداد یک سال آخر یا رای صادرشده مبنی بر اشتغال شما
• ۴ قطعه عکس ۳*۴ جدید
• اصل و کپی مدارک تحصیلی و یا گواهینامه‌های دوره‌های فنی
• شناسنامه و کارت ملی
• کارت پایان خدمت
• یک جلد پوشه روغنی
• کپی از صفحه اول دفترچه بیمه
• نامه اخراج یا عدم نیاز کارفرما یا رای‌های صادرشده
• داشتن حساب بیمه بیکاری

در اولین مرحله، باید در سامانه بیمه بیکاری یا سامانه جامع روابط کار حساب کاربری ایجاد کنید. برای احراز هویت می‌توانید به پیشخوان دولت یا شعب بانک رفاه کارگران مراجعه کنید. سپس مدارک موردنیاز را در سامانه بیمه بیکاری بارگذاری کرده و در خواست خود را تکمیل نمایید. به یاد داشته باشید که این مبلغ به حساب بیمه بیکاری شما واریز خواهد شد. بنابراین حتما باید در بانک رفاه کارگران حساب باز کرده باشید.

مبلغ دریافتی از وزارت کار به عنوان حقوق بیکاری

طبق قانون، مقرری روزانه بیمه بیکاری ۵۵% متوسط دستمزد، حقوق یا کارمزد روزانه فرد بیمه‌شده است. این متوسط حقوق، برای حقوق دریافتی سه ماه اخیر شما محاسبه می‌گردد، اما در هر صورت مبلغ کُلی آن نباید از حداقل دستمزد تعیین‌شده برای هر سال کمتر، یا از ۸۰% متوسط دستمزد یا حقوق بیمه‌شده بیشتر باشد.

مدت زمان دریافت حق بیمه بیکاری

بر مبنای مدت سابقه بیمه و مجرد یا متاهل بودن شما، مدت زمانی که بیمه بیکاری به شما پرداخت می‌شود؛ متفاوت است. در جدول زیر اطلاعات کلی راجع به این قضیه آمده است

علل قطع شدن بیمه بیکاری

بیمه بیکاری تنها در صورتی قطع می‌شود که فرد بیمه‌شده:

• مجدداً مشغول به کار شود
• بدون دلیل موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کند
• از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابهی که به او پیشنهاد شده، خودداری کند
• مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود
• با دریافت دستمزد مدت بلاتکلیفی به کار اولیه‌اش برگردد
• مدت‌زمان قانونی دریافت بیمه بیکاری به پایان برسد
• فوت کند

جمع بندی

بسیاری از افراد به صورت غیر ارادی و به صورت فسخ قرارداد از طرف کارفرما به دلایل مختلف کار خود را از دست می‌دهند. در این شرایط، فشار اقتصادی همراه با فشار روانی ناشی از اخراج، شرایط ناگواری برای فرد بیکار به وجود می‌آورد.

اما با تصویب قانون ، اگر سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشید و بدون میل و اراده خود شغلتان را از دست بدهید؛ می‌توانید مقرری ماهیانه‌ای به عنوان حقوق بیکاری دریافت کنید.

مبلغ پرداختی و مدت زمان آن بستگی به سابقه بیمه شما دارد. البته اگر متقاضی دریافت این کمک‌هزینه هستید؛ حتما باید ظرف سی روز، مدارک موردنیاز برای ثبت درخواستتان را به سازمان‌های مربوطه تحویل دهید.